Multi-enstrümantalist, dünya müziği öncüsü, eklektik kelimesini yeniden icat eden adam David Lindley uzun süren Covid komplikasyonları sonrası 79 yaşında öldü

Türkiye'de çok az tanınan bir tür oldu kabaca 'World Rock' diyebileceğimiz bu melez müzik türün ve bu tarzın özellikle David Lindley gibi sayıca az ama mükemmel birer virtüöz enstrüman icracısı olan sanatçılar öncülüğünü yaptı.

Uzun yıllar müzisyen ve aktivist Jackson Browne ile çalışan, kendi grubu El Rayo-X ile albümler yayınlayan sanatçı, elektro akustik performanslarını Afrika, Arap coğrafyası, Asya, Kelt, Madagaskar ve Türk müziğinden beslendiği müzikal ilham ve bu yörelerin enstrümanlarının sesleriyle zenginleştiriyordu.

Arkadaşları tarafından harika bir ses taklitçisi, çılgın ve eğlenceli şakalarıyla tanınan Lindley, arkadaşları arasındaki eğlenceli kişiliğini çoğu zaman sahneye de taşırdı.

Dünya müziğini rock ile buluşturan tarzı tanımlayan terimin ilk kullanıldığı yıl olarak 1967 yılı gösterilir ama Lindley gibi az sayıda isim bu tabirin icat edilmesinden yıllar önce bu müziği zaten yapıyordu. Berkeley Folk Music Festivali'nde “Electric Band Session” olarak sahne aldılar. Hassas kulakların dikkatini ilk çeken sahnedeki müzisyenlerin ne kadar iyi birer enstrüman sanatçısı olduğuydu. Bu müzisyenlerin sahne eğlencesi ise enstrümanlarını sahne üzerinde değiş tokuş ederek müziği ara vermeden devam etmeleriydi ki bu akıl alır şey değildir.

David Lindley ile dört kez röportaj yapan müzik yazarı Dan Forte ilk röportajı için Lindley'nin evine gittiğinde oda dolusu elektrikli gitarlar, çelik gitarlar, banjolar, mandolinler, kemanlar, viyola de gamba, saz, tar, cümbüş gibi sayısız enstrümanın her yeri kapladığını hatırlıyor. Bu gitarların arasında nadir enstrümanlardan Gibson arp gitarı gördüğünü de ekliyor. İşin doğrusu, dünya müziğini rock ile icra eden sanatçının yeteneklerine göre ya çok yabancı ya da harika bir işbirliği içinde olabilecek bu iki türe yönelik müzik yapma niyetlendiyseniz çok sayıda enstrümanı çalabiliyor olmanız gerek. David Lindley tam da öyle biriydi.

Gitarla çalınmayan her şeyi çaldı

David Lindley multi enstrümantalist idi, doğru ama, aynı zamanda müzikolog gibi çalışan bir sanatçıydı. Bu yanıyla Stephan Micus'a benzetmek doğru olabilir ama gitar yetkinliği bakımından bir Jimmy Page değildi. Lindley'nin asıl başarısı popüler müziğin müzikal parametrelerini biçimsel ve enstrümantal olarak hiç kimsenin yapamadığı kadar genişletmeyi başarmasıydı demek en doğru tespit olacaktır.

David Lindley'nin farklı enstrümanların seslerini popüler müziğin içine dahil etme çabası dönemin diğer starlarının şarkıları içinde kendini gösteriyordu. Blues gitaristi Freddie Roulette'in kullandığı steel gitar ilham kaynaklarından biri oldu ve Hawai tarzı lap steel gitarı modifiye eden sanatçı bu ilginç enstrümandan kendi sesini üretmeyi başardı. Bu tarz lap steel gitar sololarını Linda Ronstadt, Rod Stewart, Dolly Parton gibi ünlülerin şarkılarında kullandı. Bu yanıyla içinde yer aldığı çoğu müziğin önünde değil mutfağında olmayı tercih ettiği söylenebilir ama 1981 yılında kaydettiği "El Rayo-X" albümü Lindley'e dair beklentilerin tümünü aşan bir albüm olarak kabul edildi. Orijinaldi, eklektik ama uyumlu bir albümdü "El Rayo-X". Lindey albümünü; "Her şey için tutarlı bir temaya sahip olmak istedim" diye izah ediyordu.

Birlikte müzik yaptığı çoğu müzisyen Lindley'nin müziği övmek için fırsatları kaçırmadı. Booker T. Jones, "Grubu ilerleten kişi oydu" derken, Ry Cooder, "Neler olup bittiğini kavramasını sağlayan bir hassasiyete sahip" diyordu.

Graham Nash, Lindley ile keman çaldığı bir kaydı şöyle anlatır: "Sokak köşesinde duran yaşlı bir serseri gibi çalmanı istiyorum' dedim, o da bana, 'bu benim için çok kolay' demişti diye anlatır.

Linda Ronstadt, "İçgüdüsel olarak son derece yüksek kaliteli ve tasarladığı biçim bakımından bütünlüğe yöneliyor, ki bu da bir sanatçı için sahip olunması çok güzel bir şey" diyordu.

Lindley'nin müziğini tanıyan ve sevenler onu muhtemelen en fazla Amerikan folk/country şarkılarını ritmi değiştirilmiş Reggae ile kaynaştırdığı haliyle hatırlayacaktır ama unutmamalı ki bu ilginç sanatçı Ürdünlü perküsyoncu Hani Naser ile karşılaşması sonrası yoğun doğaçlama müzik içeren ikili işbirliğine yönelerek altı yıl boyunca dünyayı gezerek bambaşka müziklere yönelmekten çekinmeyen bir müzikal maceracı olarak da hatırlayacaktır.

David Lindley diskografisinden bazı albümler:

Youngbloods - Elephant Mountain (1968)
The Rodents - And Your Bird Can Sing / Come And Live With Me (1966)
Linda Ronstadt - Heart Like A Wheel (1974), Prisoner In Disguise (1975)
James Taylor - In The Pocket (1976)
Neil Sedaka - Steppin' Out (1976)
Dolly Parton - Say Forever You'll Be Mine (1976)
Belinda Carlisle - Belinda (1986)
Dolly Parton/Linda Ronstadt/Emmylou Harris Trio - trio (1987)
Tanita Tikaram - Ancient Heart (1988), Lovers In The City (1995)
Iggy Pop - Brick By Brick (1990)
Bob Dylan - Under The Red Sky (1990)
Taj Mahal - Like Never Before (1991)
Ben Harper - Bum To Shine (1999)
The Blind Boys Of Alabama - Spirit Of The Century (2001)
Eric Clapton Friends - The Breeze, an appreciation of JJ Cale (2014)
Bruce Springsteen the E Street Band - The Promise (2010)
Ben Harper - Both Sides of the Gun (2006)
Aaron Neville - Ultimate Collection (2001)
Rod Stewart ile; Atlantic Crossing (1975), Night On The Town (1976), Out Of Order (1988), Spanner In The Works (1995)
Crosby, Stills and Nash ile; Songs For Beginners - Graham Nash (1971), Wild Tales - Graham Nash (1973), Wind On The Water - Crosby Nash (1975), Whistling Down The Wire - Crosby Nash (1976), Crosby Nash Live (1977), The Best Of Crosby Nash (1979), Earth Sky - Graham Nash (1980), Oh Yes I Can - David Crosby (1989), Innocent Eyes - Graham Nash (1986), Carry On - Crosby Stills Nash (1998)
David Lindley Wally Ingram
Live in Europe (2004)
Twango Bango III (2003)
Twango Bango II (2001)
Twango Bango Deluxe (2000)
David Lindley Hani Naser
Live In Tokyo / Playing Even Better (1995)
Live In Tokyo / Playing Really Good (1994)
David Lindley Henry Kaiser
Vol.3 A World Out Of Time (1996)
The Sweet Sunny North (1994)
Vol.2 A World Out Of Time (1993)
Vol.1 A World Out Of Time (1992)
David Lindley El Rayo-X
El Rayo-X Live (1990)
Very Greasy (1988)
Win This Record! (1982)
El Rayo-X (1981)
David Lindley
Big Twang (2008)
Song of Sacajawea (1992)
Mr. Dave (1985)

Cazkolik.com / 11 Mart 2023, Cumartesi

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN