Yerkürenin en iyi organistiydi Joey DeFrancesco

Ağustos ayı caz dünyasının Louis Armstrong, Charlie Parker, Pat Metheny, Wayne Shorter, Kenny Drew gibi çok sayıda önemli ismin dünyaya geldiği aydır ama bu yıl Ağustos ayında ölen isimler daha fazla dikkat çekti, çünkü, birbirine yakın tarihlerde üç ismin ölümü haberi üst üste geldi.

Creed Taylor, jaimie branch ve son olarak Joey DeFrancesco.

İlk iki ismin vefatlarına dair güncel haberleri yayınladık. Joey DeFrancesco hem 51 gibi genç bir yaşa rağmen caz tarihine geçmiş, hem hayatının baharında vakitsiz ölmüş olması ayrıca dikkat çekiyor, üzüntü veriyor.

Geçen Perşembe ölen sanatçının vefatına dair eşi Gloria DeFrancesco'nun paylaşımından öte bir açıklama yapılmadı, ölüm nedeni açıklanmadı. Birçok aile bu tür bilgileri gizli tutmayı tercih ediyor.

Joey hepimizi sevdi

Eşi Gloria; "Hayatımın aşkı şimdi meleklerle huzur içinde. Şu an söyleyecek çok lafım yok. Her yerden gelen sevgi ve destek için teşekkür ederim. Joey hepinizi sevdi" açıklamasında bulundu.

Daha 16 yaşında bir çocuk iken Columbia Records ile sözleşme imzalayan genç dahi "All of Me" albümüyle dikkatleri çekti. 18 yaşına göre olgun bir kayıttı "All of Me". Bu ünlü caz klasiği aslında şarkıcılar ve enstrümanistler için test şarkısıdır. Billie Holiday gibi efsanelerin dilinden dünyaya yayılan büyük klasiğin bugüne kadar çok sayıda versiyonu yapıldı, bu yüzden, caz dinleyicileri için tam bir test şarkısıdır. Joey işte bu zorlu sınavdan iki sebeple 16 yaşına rağmen mükemmel geçti. İki sebebin ilki, böyle zorlu bir klasiği Hammond Org gibi çertefil bir enstrümanda mükemmel şıklıkta kaydetmesiydi. İkinci sebep, org gibi virtüözü diğer enstrümanlara göre nadir bulunan bir çalgı üzerinde bu kadar erken yaşta güçlü bir elektrik şelalesi yaratmasıydı. Nitekim, kısa sürede Miles Davis dahil çok sayıda önemli isimle aynı sahneyi paylaşma imkanı buldu.

Hammond org dinleyeni çıldırtma kapasitesine sahip bir çalgıdır. Hele cümleler o ustalar tarafından iyice yayılararak swinging dibine vururcasına sarhoş edici hale getirilmesi az sayıda sanatçıya mahsustur.

Daha geçen sene yeni albüm yayınlamıştı

1989 - 1999... Aradan on yıl geçtikten sonra "Goodfellas" albümünü yayınladı Francesco. Tam bir İtalyan işi mafya cover bir fotoğraf kapakta ama Joey 10 yılda ne kadar değişmiş, aşırı kilo almış. Sonra hep öyle kaldı. "Goodgellas" filmi 1990, albümü 1999 tarihli ama kapak fotosu sanki filmden alınmış kare gibi. Gençliği itibariyle filmde Ray Liotta'nın canlandırdığı Henry Hill karakterini oynamaya aday sanki. Albümdeki müzikler de İtalyan klasiklerin Hammond üzerinden müthiş versiyonları. Volare'ler, O Solo Mio'lar hammond'ın gizemli esrik tuşlarında bir bir geziniyor. Benzerine az rastlanır bir albüm olarak hafızamızda hâlâ taze.

Joey DeFrancesco arada şarkı da söyleyen ama esas olarak hammond ile konuşan bir ustaydı. Şüphesiz trompet, saksofon gibi enstrümanlar da çalıyordu ama bu özellikleri biyografik anlatılara bırakalım ve hammond'dan ayrılmayalım demek bana daha doğru geliyor.

2018'de Van Morrison'la "You're Driving Me Crazy" albümünü yayınlamıştı. Bu bir Van Morrison albümüydü ama çarpıcı ikili olmuşlardı.

Aslında, daha dikkat çeken bir başka öneri John Mclaughlin'in Elvin Jones gibi bir efsanenin de yer aldığı "After the Rain" trio albümü olmuştur. Bu albümde mükemmel üçlü bir dolu caz klasiğini çok değişik enstrüman kombinasyonuyla kaydetmişti. Zaten, üçlünün kendisi bilaistisna çarpıcı bir karışımdı. Elbette McLaughlin'in gitarını dinliyoruz ama Fracesco'nun hammondu arkada nasıl yedek yakıtlı güç motoru gibi tıkır tıkır işliyor bilemezsiniz.

Joey DeFrancesco'yu az da olsa Türkiye'de izledik ama az izledik. Keşke daha fazla gelseydi dediğimiz isimler arasındadır ama acaba denizi aşıp uzak diyarlara fazla gitmiyor muydu acaba? Niyeyse aklımda kalmış böyle bir fikir var. Şimdi artık onu sahnede daha fazla canlı izlemediğimize iyice pişman olacak ve albümlerinde teselli bulacağız.

Dipnot: "After the Rain"in ilk parçası "Take the Coltrane"deki hammond solo sık sık dinlemek isteyeceğiniz bir parça olacak eminim, aslında albüm öyle!

Huzursuz, mutsuz birine benzemiyordu Joey DeFrancesco. Kaybı derin üzüntü ama müziği mutluluk vermeye devam etsin inşallah.

Feridun Ertaşkan

Cazkolik.com / 28 Ağustos 2022, Pazar

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN