Dinlediğiniz müzik Blixa Bargeld ve Alva Noto`nun Ret Marut Handshake isimli albümünden seçtiğimiz ve albümle aynı adı taşıyan çalışmasıdır.

Bir efsane sahnede!..

Adını yıllarca Einstürzende Neubauten ve Nick Cave and the Bad Seeds’le birlikte andık. Dört dörtlük bir efsanedir sahiden. Cuma ve Cumartesi akşamları, Blixa Bargeld hayranlarının Borusan Müzik Evi’ni doldurup taşıracağından hiç şüphem yok. Onlara Alta Novo hayranları da katılacak, elbette. Elektronik müzik dehası ve görsel tasarımcı Alva Noto (Carsten Nicolai) ve Einstürzende Neubauten’in yaratıcısı, Nick Cave and The Bad Seeds’in ikinci adamı “ses sanatçısı” ve aktör Blixa Bargeld, bu iki akşam İstanbul’da konuğumuz.

İkiliden Blixa Bargeld (Hans Christian Emmerich), Endüstriyel Müzik tabir edilen türün hayranları için neredeyse ilah mertebesindedir. Dünyanın her yerinde sahneye çıkmış ve halen varolan vazgeçilmez Einstürzende Neubauten’i 1980’de kuran kişidir. Etkileri müzik alanının da dışına çıkan tarzın en iyi bilinen uygulayıcılarından Einstürzende Neubauten metal vurma çalgılar, gitarlar ve müzik âleti olmayan âletlerle sahneye çıkıp acayip merformanslar sunar, bu arada konser verdikleri mekânları da darmaduman ederlerdi. Bargeld’in esin kaynağı Antonin Artaud’ydu. Amfetaminlerin de bir rolü olduğu söylenir. Kendisi aynı zamanda Die Genialen Dilettanten (iyi huylu sanat heveskârları gibisinden) adlı bir sanat hareketinin de yaratıcısıydı. Özellikle tıslayan çığlığıyla tanınır. Dr. Jennifer Shryane, “Blixa Bargeld and Einstürzende Neubauten: German Experimental Music” adlı kitabında onun çığlığını inceler ve dans terimleriyle ‘sonsuz pirüet’ ya da ‘beklenmeyen dev sıçrayış’ olarak tanımlar. Grup 1984’te, Çağdaş Sanat Kurumu’nda Ses ve Makineler için Konçerto’nun icrası sırasında zemini delip geçmiş, sonunda bir isyana yol açarak birinci sayfa haberi olmuştu.

Endüstriyel müziğe ayılıp bayılmayanlar ise, adını mavi bir Alman keçe kalem markasından alan, soyadı da “nakit” anlamına gelen (televizyonlara paralarını ütülerken poz verirdi) besteci, yazar, aktör, şarkıcı, müzisyen Blixa Bargeld’i, Nick Cave and the Bad Seeds’den hatırlayıp sevebilir. 1984 ile 2003 arasında, yirmi uzun sene gitarist ve arka vokalist olarak grupta çalışmıştı. “The Carny” ile “The Weeping Song”u hatırlıyor musunuz? Nick Cave ile birlikte solistliğini yaptığı parçalardan sadece iki tanesi. Cave onu ilk kez o sıralar grubu olan The Birthday Party Amsterdam’da turnedeyken televizyonda görmüştü. Einstürzende Deubauten ile çalan Blixa’nın müziğini yaslı olarak tanımlamış, kendisinin mahv-ı perişan bir görünüşü olduğunu düşünmüş ve feryatlarını, “boğulmuş kediler ya da ölümün eşiğinde çocuklardan duymayı bekleyeceğiniz sesler“ diye nitelendirmişti. Blixa Bargeld, 1990’ların ortasından beri solo Rede / Speech Performances / Konuşma Performansları’nı da, canlı olarak gerçekleştiriyor. Bu performanslarda genellikle Neubauten`in ses mühendisi Boris Wilsdorf ile çalışıyor. Kaynaklara göre, dinleyiciler bir meleğin DNA’sının yaradılışını ya da tekno bir şarkının parodisini dinlemeyi bekleyebilirmiş.

* * *

Yaz yaz bitmiyor, tabii, Blixa Bargeld’den söz ediyoruz. Ama bu projede onun eşi olan Carsten Nicolai da geçen yıl müziğiyle bizi savurtmuş bir sanatçıdır. Görsel-işitsel bir gösteriydi. Ağır astigmatlı biri olarak, görsel yanıyla sakatlanmadan performansı tamamladığımıza sevinmiş, kendisine de müziği sevdiğimi ama görüntülerin göze iyi gelmediğini söylemiştim. Doğu Almanya, Karl Marx-Stadt doğumlu, Alva Noto sahne adını kullananan Nicolai, yaptığı müziğin etiketlenmesinden hazetmese de (‘Glitch’ lafını ağzından alana kadar akla karayı seçtik), elektronika, glitch ve microsound ustası olarak tanınır.

Alva Noto adıyla çalışan bir ‘ses’ sanatçısıdır da diyebiliriz. Aleph-1 ve Noto olarak da bilinir, yaratıcı süreçlerin mikroskopik görünümlerini yaratmayı hedefler. Bu amaçla osilatörler ve ton jeneratörleri kullanır. Bestelerine ritmik yapı kazandırmak için onları kurgular. Görsel bir sanatçı olarak sesi görsel hale getirmek için Cymatik ilkelerinden yararlanıyor. Signal (Frank Bretschneider ve Olaf Bender ya da Byetone ile birlikte) ve Cyclo gruplarının (Ryoji Ikeda ile birlikte) mensubudur. İlk kez, David Bowie ile oynadığı Nagisa Ôshima filmi “Merry Christmas Mr. Lawrence”da (1983) aktör, film müziği bestecisi olarak tanıdığımız, İstanbul müzik festivallerinin birinde de ‘live’ olarak dinleme onuruna eriştiğimiz emsalsiz müzisyen Ryûichi Sakamoto ile de ortak çalışmalar yapmıştır. 1990’larda Berlin’e yerleşen Nicolai, müziğine platform oluşturmak için deneysel müzik markası Noton’u kurmuştu. Sonra adı, Raster-Noton oldu.

Alta Novo ve Blixa Bargeld, 2007’de adını ikisinin sahne adı ve soyadının başharflerinden alan ANBB ortak projesini başlattılar. 2010’de, eletronik müzik tarihine damgasını vuran “Ret Marut Handshake”i, ertesi yıl da “Mimikry”yi yaptılar. Şimdi de Borusan Müzik Evi sahnesindeler. “İğneyi andıran elektronik altyapıları ile Alva Noto ve yoğun vokalleriyle Blixa Bargeld ikilisi”yle bu akşam ya da yarın akşam tanışabilirsiniz. Dua edin de yer olsun...

Sevin Okyay
30 Kasım 2012, Cuma
Cazkolik.com

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN