Cazla ortak dinleyici payandasına sahip Franız chanson müziğinin gelenekleri aynı zamanda Fransız popüler müziğinin de gelenekleri. Sony Müzik Türkiye

Fransız chanson müziğiyle cazın dünyayı etkilemeye başlaması aşağı yukarı aynı döneme denk gelir. Yani yirminci yüzyılın ilk yarısı. Hep düşündüğüm şeylerden biri olmuştur cazın Amerika dışı kıta Avrupasına girişi niye dili ve alışkanlıkları benzer olmayan, aynı dilin konuşulduğu mesela İngiltere varken Fransa`dan olmuştur diye. Bunun önemli sebebi chanson müziğinin hiç kuşkusuz cazla aynı yıllarda benzer toplumsal dinleyici tabanına sahip olmasıdır. Zaten o yılların dünyadaki eğilimlerine bakın, Arjantin`den yayılan tango dansı ve müziğiyle dünyayı kasıp kavurmaya hazırlanırken, Fransız chanson müziğinin ilk kuşak müzisyenleri en sevilen şarkılarını seslendirmeye başlamış, New Orleans kökenli jazz başta Chicago üzerinden Kuzey Amerika`ya açıldığı anda aynı zamanda dünyanın da dikkatini çekmeye başlamıştı. Eğer bu analize katılıyorsanız caz müziğinin kıta Avrupasına neden Fransa üzerinden yayıldığını da şaşırtıcı bulmamanız lazım.

Hepsinin özelliği kendi dönemlerinin popüler müzikleri olmasıdır. Chanson müziği de bu sebeple literatürlere lirik Fransız şarkıları olarak geçer. Zaten bu nedenle değil midir ki Fransız chanson müziğini seven insan cazı da sever, tangoyu da sever... Müzikler arasındaki swingli bu kuzenlik ilişkisi dünya üzerindeki dinleyici profilini de beraberinde üretmiştir.

* * *

Gelelim bunca sözü etmemize neden olan albüme... Sony Müzik Türkiye geçtiğimiz günlerde yeni bir albüm yayınladı; Crème De La Crème... Dünya devi firmanın Türkiye ofisi çoğunlukla dünya genelinde yayınlanan Sony albümlerinin Türkiye üzerindeki dağıtımını ve takibini yapıyor ama arada sırada İstanbul ofisinin `compilation` anlamında derlediği çalışmalara da rastlıyoruz. Burada sözünü ettiğimiz albüm de böylesi çalışmalardan. Vol.3 olarak yayınlanan albümün ilk ikisini dinlemediğimiz için doğrusu bilmiyoruz ama elimizdeki 3. volüm en başından beri lafı getirmeye çalıştığımız başta chanson olmak üzere Fransız popüler müziklerinin sevilen ilgi çekici örneklerinden oluşuyor. Albümdeki seçimler Esra Kocadoğan tarafından derlenmiş.

Albümün ilk sırasında Fransızların en önemli şarkıcı - bestecilerinden Charles Trenet`ye yer verilmesini bir çeşit saygı olarak adlandırmak mümkün. Gerçi Yves Montand gibi bir dev de var listede ama yaş olarak en azından Trenet`nin daha önde olduğunu söylemeli. Tüm dünyada La Mer isimli şarkısıyla tanınıp sevilen büyük şarkıcıdan albümün ilk sırasına La Dame Au Piano alınmış. Hani "Orada bir kadın piyanosunda bir melodi çalıyor, belki de Eric Satie imzalı bir melodi" (çeviri güzel olmadıysa da böyle bir şey) dediği şarkı.

* * *

Crème De La Crème farklı dönemlerin popüler Fransız `chanteur` ve `chanteuse`lerinden derlenen bir çalışma. Trénet`nin hemen arkasından gelen ve devam eden isimlerle şarkılar da bu izleğin takip etmesi bakımından anlaşılır örneklerle dolu. Örneğin hemen ikinci şarkıcı Francoise Hardy, Trénet ile günümüz arasındaki orta kuşak önemli bir isim. Zaten ilk dört şarkının zaman çizgisine bakın müzikal çizgiyi de bulursunuz. Trénet (1913), Hardy (1944), Semoun (1963), Zaz (1980).

Zaz`ın hemen arkasından Yves Montand ile yeni döngünün başlamasına ne demeli? Kuşaklar değişse de Fransızlar değişmiyor demeli mi? Zaz "senden sadece sevgini istiyorum" derken tam 56 yıl önce Edith Piaf`ın (ki ilginçtir albümde Piaf niye yok?) dünyaca meşhur ettiği Sous Le Ciel De Paris şarkısının Yves Montand yorumunda hem Piaf hem Montand "Paris göğünün altında bir şarkı uçuşuyor" diyerek sadece zamanın geçtiğini ama duyguların hayatımızdaki yerini koruduğunu söylemiyor mu?

Crème De La Crème 18 özel seçimle yukarda saydığımız isimlere ek Garou, Malia, Patrick Bruel, Fredrika Stahl, Gilbert Becaud, Patricia Kaas, Philippe Lavil, Enzo Enzo, Ludéal, Jeanne Manson, Patrick Fiori, Julie Zenatti ve Rodrigo Leao gibi isimlerden oluşuyor.

* * *

Bu müzikleri `chic` bir bara girdiğinizde duyar ve hemen edinmek istersiniz ya, muhtemelen bir çok kişiye yine öyle olacaktır ama hiç değilse arkasında kimler var, nasıl öykülerle örülü onları da merak etmek açısından umarız bu yazı biraz olsun faydalı olur.

Hadi size bir de eğlenceli soru sorarak yazıyı bitirelim; Patrick Bruel albümde harika bir latin groove`la seslendirdiği Elle Voulait Tout bizden hangi şarkıya çok benziyor?

Cazkolik.com / 27 Şubat 2012, Pazartesi

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN