Gencecik ölen 10 büyük cazcı...

Kafayı listelemeye takmış bir internet sitesi var, Listverse adında, adamların işi gücü (Ultimate Top 10 Lists) yapmak, özelikle de müzikte, çünkü popüler ve ilgi gören bir konu. Ne var bunda diyebilirsiniz, hiç bir şey yok elbette, insan merakının sınırı yok, işte biz de Cazkolik olarak bu sayede caz müziğinin vaktinden çok önce ölen, henüz çok genç yaşlarında ve kimi de bir trajedi sonucu hayatlarını kaybetmiş kısa yaşamlarında bile çok büyük övgüler almışken yaşasalardı kimbilir ne büyük kariyerlere ve onurlara sahip olabilecek müzisyenlerini sizlere aktarmış oluyoruz. Gerçi isimleri okuyunca zaten çoğu cazseverin yakından bildiği isimler ama olsun, böylesi bir araştırmanın içeriğinde ve ölüm nedenlerini de ekleyerek duyurmaları ilginç olmuş. Buyrun işte o liste;

Biz de sitenin yaptığı gibi yazalım ve 10’dan geriye gidelim;

10

Bunny Berigan - Trompet

1942 yılında siroza bağlı olarak karaciğerinden kanama geçirip öldüğünde henüz 33 yaşındaydı caz trompetinin bu genç yıldızı. Wisconsin’de doğan Bunny Berigan swing trompetin sevilen isimlerinden biriydi. Hal Kemp, Paul Whiteman, Benny Goodman ve Tommy Dorsey gibi müzisyenlerin etkisi altında geliştirdiği stilini, ismini en çok duyuran parça "Can’t Get Started"da ki yorumuna bağlarlar.

Bir kaç kez alkol yüzünden tedavi gören müzisyen geçirdiği bir kriz sonucu kaldırıldığı New York’da ki hastanede doktorların kesin dille bırakmalarını tembih etmesinin ardından 2 gün sonra geçirdiği bir kanama sonucu hayatını kaybetmiştir.

09

Bubber Miley - Trompet

Otuzlu yılların en korkutucu hastalıklarından olan tüberküloz sebebiyle 1932 yılında öldüğünde Bubber Miley henüz daha 29 yaşında bir trompetçiydi.

Güney Carolina’da doğan Miley trompetin ucuna takılan susturucunun sounduyla oynayarak kendine özgü sesler geliştirmesiyle tanınıyordu. Dönemin ’wah wah’ soundunun da geliştiricilerindendi. Kısa ömrünü Duke ile birlikte Harlem Cotton Club gibi yerlerde geçiren Miley alkolizme bağlı tüberkülozdan öldüğünde henüz 29 yaşındaydı.

08

Chick Webb - Davulcu

Çocukluğu boyunca çektiği, bir çeşit tüberküloz olan hastalığından öldüğünde swing davulunun bu öncü ismi henüz 34 yaşındaydı.

Çoğunlukla Harlem’de ki Savoy Balo Salonunda ki orkestrayla çalışan davulcu Webb’in büyük yorumcu Ella Fitzgerald’ı ve davulcu Buddy Rich’i keşfettiği söylenir.

07

Paul Chambers - Kontrbas

Caz basının en devrimci müzisyenlerinden, bastaki geleneksel akorları tümüyle değiştiren adam olarak bilinen Paul Chambers 1969 yılında alkol ve uyuşturucu bağımlılığından öldüğünde henüz daha 33 yaşındaydı.

Bir Miles Davis keşfi de sayılan Chambers, Davis’in döneminin, hatta tüm dönemlerin en önemli beşlisinin değişmez adamlarından biriydi. Caz tarihini değiştiren "Kind of Blue", Coltrane’in "Giant Steps" gibi albümlerinde de çalan büyük müzisyen cazın en önemli erken kayıplarından biridir.

06

Fats Navarro - Trompet

Kuşağının bir çok müzisyen arkadaşı gibi alkol, uyuşturucu batağında çok erken hayatını kaybeden bir diğer isim de Key West, Florida’lı Fats Navarro’dur. Saydığımız illetlerden ötürü 1950 yılında hayatını kaybettiğinde daha 26 yaşında olan Navarro, Clifford Brown döneminin en etkili trompetçilerinden, bebop’un öncülerinden biri olarak anılır.

05

Charlie Christian - Gitar

Bir başka büyük müzisyen ve bir başka alkol-uyuşturucu vakası daha. Bu dönem bohem arayışların bitmek tükenmek bilmez kayıplarından bir başkası ve hepsi de mükemmel yaratıcı insanlar. Bu sadece müzikte değil, sanat ve edebiyatın tümünde böyle bir dönem, özellikle resim, müzik, yazın türlerinde kendini çok sık gösteren bir çeşit nihilizm...

Bir başka büyük müzisyende caz gitarını inşa eden isimlerden biri olarak anılan Charlie Christian’dır. Caz gitarının swing dönemden bop ve cool’a geçişinde bir çeşit köprü görevi görmüş büyük bir müzisyen olan Christian 1942 yılında öldüğünde henüz 25 yaşındaydı.

04

Clifford Brown - Trompet

Ne acı ama insanın neyse ki başka bir sebepten ölmüş birisi diyesi geliyor... Trompetin 5 büyük isminden biri olarak anılan Clifford Brown 1956 yılında bir trafik kazasında hayatını kaybettiğinde henüz 25 yaşındaydı.

Hardbop olarak da bilinen dönemin büyük bir ustası, arkasından gelen Byrd, Hubbard ve Marsalis’in ustaları diyebileceğimiz ünlü bir isim. Ne acıdır ki Pennsylvania’da yağmurlu bir yolda içi dolu bir arabayla -artık kimbilir bir turneye mi gidiyorlardı- arabanın kaygan zeminde kontrolünü kaybetmesi sonucu  arabadaki herkes hayatını kaybeder. Biri de Clifford Brown’dır.

03

Jaco Pastorious - Bas Gitar

Caz tarihini en çok etkilemiş müzisyenlerden bir başkası da kuşkusuz ki Jaco Pastorius’tur. Özellikle caz-fusion kavramını yerleştiren isimlerden biri olan Pastorius’un müziği caz-rock bileşiminin ve basın solo & solist enstrüman olarak kullanımının öncüsüdür.

İlk solo albümünü 1976 yılında çıkardığında albümde Joe Zawinul’da vardı. Florida, Fort Lauderdale’de bir barda katıldığı kavgada acımasız vahşilikle dövülen ünlü müzisyen, hiç bir yardım almadan saatlerce sokakta baygın kalarak hastaneye kaldırıldı ve 10 gün sonra da hayatını kaybetti.

02

Bix Beiderbecke - Kornet

Alkole verilmiş bir başka hayat ise listenin ikinci sırasında yer alan Bix Beiderbecke. Klasik etkili, özellikle de Fransız ekolünden Debussy ve Ravel hayranı olan Beiderbecke’de alkole bağlı olarak hayatını kaybettiğinde, 1931 yılında, henüz 28 yaşındaydı.

01

Charlie Parker - Alto Saksafon

Sadece caz dünyasının değil, tüm dünyanın yakından bildiği, caz tarihinin en büyük bir kaç isminden biri olan Parker ününü adına çekilen filmle daha da perçinledi ama kendisi sonsuz sıkıntılarla dolu bir hayattan çekilip gittiğinde henüz 34 yaşındaydı üstelik, filmde de söylediği gibi 60 yaşında gibi gösteriyordu.

Resimlerin büyük hallerini görmek ve alt yazılarını okumak için üzerlerine tıklayın.

Cazkolik.com / 14 Temmuz 2009, Salı
 

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN