Ne yani, bu müzik mi şimdi? John Cage'in müziğini anlatan açıklamalı animasyon video çok ilgi görüyor

Hepimiz müziği biliriz değil mi, ya da en bildiğimizi sanırız ama müziği tam olarak nasıl tanımlarız?

Alttaki animasyonlu videonunun anlatıcısı, "Bir caz kulübünde olduğunuzu, ritmik nefesli seslerini dinlediğinizi hayal edin" diyor, “Çoğu insan bunun müzik olduğu konusunda hem fikirdir ama mesela bir otobanda korna sesleri duyarsak çoğumuz buna gürültü deriz", yine de, müzik ve gürültü arasındaki sınıra ne kadar yaklaşırsak, netlik o kadar azalır. Besteci John Cage, uzun kariyerini tam da bu sınır bölgelerinde geçirdi, dinleyicileri neşe, müzik, gürültü, ses ve sessizlik arasındaki sınırları sorgulamaya davet etti.

Onun bu alandaki çalışmalarının en bilinen örneği, 1952 tarihli "4'33" isimli çalışmasıdır. “Sessiz” bir beste olarak bilinse de aslında dinleyicilerinin etraflarındaki seslere odaklanmasını sağlar: “Bir piyanonun kapağının açılıp kapanması müzik olabilir mi mesela ya da bir kronometrenin tıklaması? Kalabalığın sesleri?”

Birkaç yıl sonra, kullandığı enstrümanlar arasında küvet, buz küpleri, oyuncak balık, düdüklü tencere, lastik ördek ve birkaç radyo gibi nesneler bulunan "Su Yürüyüşü"nü gerçekleştirerek Amerika'da CBS televizyonunun "Bir Sırrım Var" isimli programında izleyicilere neyin müzik sayılıp sayılmayacağına dair üstü kapalı sorular sordu.

1960 yılında o yayını izleyen çoğu kişi aynı soruyu sormuştur: "Ne yani, bu müzik mi şimdi?" Bu durum Cage'in tahmin ettiği bir sonuç olabilir. Tıpkı aynı dönem resim sanatında bazı sanatçıların beyaz tuvalleri boş bırakarak sergilemeleri gibi çalışmalar izleyicilerin müziğin ne olduğuna dair sorgulamalarını istemesinden kaynaklanıyordu. Alışılmadık enstrümantasyon, notasyon ve performans yöntemlerinin alanı derinlemesine keşfedildikçe besteciler 'belirli bir amaç için sesi organize etmek' gibi geleneksel bestecilik görevlerinden giderek uzaklaştı. "4'33" isimli çalışmasından yetmiş yıl sonra, bazıları hâlâ John Cage'in yaptığı çalışmaların müzik olmadığı konusunda ısrar ediyor.

Colin Marshall imzalı yazının orijinali Open Culture isimli portalda yayınlanmıştır.

Cazkolik.com / 25 Haziran 2023, Pazar

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN