Pat Metheny, "Orchestrion" adını verdiği bir mekanizma ile kaydettiği ve beş parçalı albümünü yayınladı

Bir sene önce Pat Metheny ile ilgili bir haber yapmıştık. Haberi dış basından çevirmiştik ve Metheny'nin tüm enstrümanlarını kendinin çaldığı, bilgisayar destekli robotik bir yapıyla üreteceği müzikle ilgili bir turneye çıkacağından söz ediyordu. Ararsanız hatta halen arşivlerde bulmanız mümkün. Gel zaman, git zaman bu turne ile ilgili çok bir şey duymadık. Bizim mi gözümüzden kaçtı bilmiyoruz ama basında da fazlaca görmedik. Bu konserlerin yapılıp yapılmadığına dair de bir şey bilmiyoruz. Sonra, yine bir takım haberler dolanmaya başladı, dendi ki Metheny yukarda sözünü ettiğimiz türde bir albüm kaydına girmiş. Şimdi halen emin değiliz açıkçası, o ilk turne ile bu albüm projesi arasında bir ilişki var mı?

Her neyse, bu konu bu şekilde kalsın, çok da önemli değil zaten! Önemli olan işte şimdi yayınlanan bu albüm! Orchestrion hiç şüphe yok ki Pat Metheny'nin o muazzam büyüklükteki sadık dinleyici kitlesi tarafından merakla hemen alınıp dinlenecektir. Aynı dinleyici, albümün çıkışı ardından hemen başlayacağı açıklanan turnesindeki konserlerde kendine yer bulmaya da bakacaklardır kuşkusuz.

Büyük projelerin adamı Metheny yine bir başka büyük bir projeye girişmiş. Bilirsiniz, zaten inanılmaz bir adamdır. Bir müzisyen ile bir çeşit bilim adamı arasında gidip gelen bir kişiliğe sahip. Yaratıcılığını sınırsız merakı ile birleştirmede üstüne yok!

Müzik dünyasında alınabilecek her tür övgüyü zaten almış biri. Şimdi yeni ve solo bir albüme imza attı. Orchestrion; Metheny'nin çocukluğundan beri kendisini büyüleyen bir fikir olarak player-piyano (bir çeşit mekanik piyano) tarzında bir çeşit cihaz fikrinden faydalandı. Naif ama gelişmeye açık bir fikirdi. Bu fikri için dönemin mucitlerini arayıp buldu, onlarla birlikte çalışmayı istediğini ve ne hayal ettiğini anlattı. Yapmak istediği büyük, mekanik, bir orkestra soundunu taklit edebilecek multi enstrüman bir cihazdı. Bu multi enstrüman (Orchestrion) ile, çocukluğundan gelen ve 21. yüzyıla taşıdığı bu fikirle beş parça kaydetti. Bestelediği parçalar bir terzi özeni ile üretilmiş, özellikle cihazın müzikal yetenekleri ve kapasitesi düşünülmüş bestelerdi.
Metheny yapmayı düşündüğü bu yeni şeyin adının toplam ifadesini de Orchestrionics kelimesinde bulmuş. Sonuçta albüm Metheny'nin kendi stüdyosunda deneyler, tecrübelerle geçirdiği ayların ardından Manhattan'da ki MSR stüdyosunda kaydedildi.

Metheny, kendi internet sitesinde şöyle anlatıyor; Bu proje 19. yüzyıl sonu, 20, yüzyıl başlarında varolan teknolojinin günümüzün gelişmiş imkanları ve yaratıcılıyla birleşerek müzikal kompozisyon, doğaçlama ve tecrübe için yeni bir platform yaratmasıdır. Okurlarımız anımsayacaklardır, mekanik piyano en az 150 yıllık geçmişi olan bir icat. Bir çeşit kurmalı bir alet, mekanik bir programlama tekniği var, kurmalı mekanizma, kurunca başlıyor çalmaya. 1978 yılında diyor Metheny New Chautauqua isimli bir kayıt yapmııştım. Düşündüğümün ilk hali gibiydi. Bir kaç gitar sesini katman haline getirerek ve birbiri üstüne bindirerek bir ensemble sound yaratmıştım. O zaman tek sorunum bu çeşit bir yöntemin hiç de pratik olmayışıydı. Bugünün looping'i gibi bir şeydi.

Orchestration'denilen şey, bütünüyle yenilikçi düşüncenin ürünü bir çalışmadır. Bu çalışmanın Pat Metheny tarafından yapılmış olması da son derece anlaşılır çünkü Metheny'nin bu tarz farklılıklara nasıl açık ve yakın biri olduğunu biliyoruz. Son otuz yılda gerçekleştirmeyi düşündüğü bir projeyi hayata geçirmiş olmasından dolayı kendisine hayranlığımız var. Ama ortaya çıkan müziği de elbette bu çerçevede düşünmek lazım. Teknolojik olarak avantgarde olabilir ama müzikal açıdan öyle demek çok da doğru olmayacaktır.

Cazkolik.com / 01 Şubat 2010, Pazartesi

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN