19. Akbank Caz Festivali Özel: Modern cazın büyük basçısı Reggie Workman 60 yıla varan kariyeriyle cazın yaşayan en saygın isimlerinden.

<span style="color: rgb(183, 33, 38);">19. Akbank Caz Festivali Özel:</span> Modern cazın büyük basçısı Reggie Workman 60 yıla varan kariyeriyle cazın yaşayan en saygın isimlerinden.

Bugün 19. Akbank Caz Festivali Babylon’da belki ismi görece daha az bilinen ama modern cazın çok güçlü triosuna sahne olacak. TRIO 3 Oliver Lake, Reginald Workman ve Andrew Cyrille’den oluşan kadrosu tam bir tecrübe sağanağı bir ekip. Uzun yıllardır birlikte sahne alan bu üç büyük müzisyen cazın farklı ses ve renklerini müziklerinde harmanlayan, kendi köklerinden -özellikle de altmışlı yılların free caz- gelen müziği günümüze oradan da geleceğe taşıyan fütüristik bir sounda sahipler. Ama içlerinde biri var ki bu yazı aslında onun için burada. Reginald Workman. Günümüz basının tanrılarından biri olan Workman’ın kuşağı büyük basçılarla dolu, kendi yaşıtları olan Ron Carter, Dave Holland, Charlie Haden, Cecil McBee, Gary Peacock, George Mraz, Scot LaFaro, Henry Grimes, Rufus Reid gibi isimlere bir bakın, tüm bu isimlerin sahnede duruşları olgun ve bilgedir. Olan biten her şeyi biliyormuşcasına sessiz ve anlamlı gülümserler, basçıların bu yanlarını çok sevmişimdir. Konser biter, ortalık alkış kıyamet yıkılır ama yine en sakin onlardır. Yukarda saydığım isimlerin tamamına yakını hayatta, tamamı da alanlarının en iyisi isimlerdir ve hepsi de ‘tarz’ adamdır. Şunu diyebilirsiniz, Reggie Workman belki Holland, Peacock, Haden gibi besteci yanı kuvvetli kişisel bir müziğe yönelmediyse de son kırk yılın avant garde cazda, hard bop’da en etkileyici, aranan basçılarından olmuştur hep. Ayrıca basta lirik duyguyu, şiirsel ifadeyi ve uzun cümleleri en güçlü kullanan isimlerdendir. Altmışlı yıllarda Coltrane ile çalarken lirik basın modern cazda ne denli önemli olabileceğini gösterdi tüm caz dünyasına. Trio 3 isimli grupla izleyeceğimiz Reggie Workman 26 Temmuz 1937 yılında Pensilvanya’da doğdu. Çocukluğu şehrin canlı ve güçlü müzikal çevresi içinde geçti. Bu yüzden müziğe karşı merakını ve açlığını çocukluk yıllarındaki Pensilvanya’nın canlı ortamına borçlu. Anne babası daha küçük bir çocukken müziği öğrenmesi için özel hoca tuttular, derslerine piyanoyla başladı. Henüz sekiz yaşındaydı, belki sokakta oynanan oyunlardan dolayı dikkatini vermekte zorlanıyordu ama müziği de seviyordu. Basla ilk karşılaşması ise lisede oldu. Reggie’nin kuzeni olan bir çocuk ona bas gitarıyla nasıl oynayacağını filan gösterdi. İlk tıngırdatmalarında çıkardığı ses hoşuna gitmişti, bu çalgıyı denemeye karar verdi ama maalesef okulun mevcudunda böyle bir çalgı yoktu, bu yüzden okul orkestrasındaki enstrümanı tuba oldu Workman’ın. Lise yılları boyunca bir yandan bas gitarla da ilgilenmeyi sürdürdü, bu sayede tekniğini ve performansını geliştirmeyi, kendi sesini bulmayı başarmıştı. Ellili yılların başlarında sahip olduğu tekniği Philadelphia çevresindeki R&B guruplarında çalarak ilk profesyonel işlerine çıkmaya başlamıştı. Bir süre sonra tenor saksafonist Odean Pope ve piyanist Hasaan ile birlikte bir grup oldular. Birlikte yaptıkları müzik McCoy Tyner’ın ilgisini çekti ve bu kez davulcu Eddie Campbell ile Tyner ve Workman farklı bir trio kurdular. Grup, çoğu kez çalmaları için davet ettikleri solistler açısından ünlü bir ekip olmuştu ki bu solistlerin arasında John Coltrane, Benny Golson, Jackie McLean gibi isimler sık sık sahne alıyordu.

Aynı zamanda bu dönem içinde  yerel bir caz kulübünün kadrolu basçısı olarak da çalışan Workman çalıştığı bu kulüpte Aretha Franklin, Yusef Lateef, Lee Morgan, Phineas Newborn Jr. gibi isimlere de eşlik ediyordu.

Pensilvanya dönemini böyle özetleyebiliriz çünkü 1957 yılında New York’a taşınan Workman ‘büyük elma’da ilk büyük işini de saksafoncu Gigi Gryce ile birlikte alır. 1957 ve 58 böyle geçer, 58’de piyanist Red Garland ve davulcu Roy Haynes ile birlikte çalmaya başlayan Workman 1961 yılında John Coltrane’in grubuna katılarak müzikal yaşamının en önemli evresine geçmiş olur.

Coltrane’in ekibindeki Workman Coltrane’in cazı altüst ettiği deneysel dönemin içinde bulur kendini. Bu deneyimde sahnede iki bas vardır, sahneyi çoğu zaman kendi gibi basçı olan Art Davis ve Jimmy Garrison’la paylaşır. Coltrane ile yaptıkları işler arasında ünlü “Ole Coltrane” de vardır. Bu albümde ayrıca McCoy Tyner, Eric Dolphy, Freddie Hubbard, Elvin Jones gibi büyük isimler vardır. Sonraki yıl kısa bir dönem saksafoncu James Moody ile çalışan Workman hemen ardından Art Blakey’nin Jazz Messengers’ı na geçer, burada birlikte  “Caravan”ı çıkarırlar. 64’te New York’un ünlü Five Spot Cafe isimli kulübünde kadrolu basçı olarak yanında da piyanist Cedar Walton ve davulcu Albert ‘Tootie’ Heath ile birlikte çalışmaya başlar. Aynı yıl saksafoncu Archie Shepp ve Wayne Shorter ile muhtelif çalışmalara katılan ünlü basçı1695 yılında Miles Davis ile çalışır.

3 Şubat 1966 yılında Wayne Shorter’ın ünlü albümü “Adam’s Apple”a çalan piyanist Herbie Hancock ve davulcu Joe Chambers ile Eight Bar’da sahne alarak geçirir yılın önemli kısmını.

Seksenli yıllar Reggie Workman için yeni bir yaratıcı dönemin kapısını aralamıştır. Bu dönemdeki en önemli etkiyi ise dansçı ve koreograf olan karısı Maya Milanoviç yapmıştır kuşkusuz. Tiyatrolar için müzikal parçalar besteler, seslendirir. Müzikal dili daha da genişlemiştir ünlü basçının. Ertesi yıl viyolonist Akbar Ali, çellist Eileen Folson ve Abdul Vadud ile “Siyah Kuğu Kuvarteti” adını verdikleri bir grufp oluştururlar.  Bu grubu kurmakta amaçları klasik bestelere emprovize caz dogaçlamalarıyla yorumlamaktır.

Büyük basçı bunca kariyerine rağmen ilk albümünü 1986 yılında, artık 50 yaşına gelmişken “Synthesis” ismiyle yayınlar. Albümü Reggie Workman Ensemble olarak çıkarmıştır. Kendisiyle birlikte davulcu Andrew Cyrille, piyanist Marilyn Crispell ve alto saksafoncu Oliver Lake vardır ve 15 Temmuz 1986’da Painted Bride Club’da canlı olarak kaydederler, 1987’de de yayınlanır. Bu albümün ardından 89’da “Images: The Reggie Workman Ensemble in Concert”, 93’te “Summit Conference”, 95’de “Cerebral Caverns” ve ikibinde de “Altered Spaces” gelir. Son albümünde geçtiğimiz ay ölen davulcu Rashied Ali (ki çok iyi arkadaşıdır), trompetçi Roy Campbell, saksafonist Louie Belogines ve piyanist Andrew Bemkey ile çalışmıştır. İkibinli yılların önemli kısmını ise Trio 3 isimli grubuyla konserler vererek geçirir ünlü basçı.

Sahnede bu kez karşımızda caz tarihinin canlı tanığı, yaşayan bir parçası ve büyük bir müzisyen var. Reggie Workman’ın bırakın müziğini sahnedeki duruşundan dahi öğrenilecek öyle çok şey var ki, bu konseri genç müzisyenlerin ve müzikseverlerin kaçırmamalarını diliyoruz

Cazkolik.com / 21 Ekim 2009, Çarşamba

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN


Cazkolik.com

  • Instagram
  • Email

Yorum Yazın

Siz de yorum yazarak programcımıza fikirlerini bildirin. Yorumlar yönetici onayından sonra sitede yayınlanmaktadır. *.