Iiro Rantala "Veneziana"

Avrupa müziğinin renkli, yaratıcı, güçlü bir 'humour' duygusuna sahip piyanist ve bestecisi Iiro Rantala'nın bu sene [2023'de] çıkardığı "Veneziana" albümü benim için yılın en güzel, en sürprizli albümlerinden biri oldu.

Iiro Rantala sadece 'caz piyanisti' değildir, önce bu noktanın altını çizmek lazım, klasik müzik eğitimlidir ve virtüöz bir klasik müzik piyanistidir, öte yandan, türleri kaynaştıran 'theatral' müzikler, performans sanatlarına dönük besteler yapan bir sanatçıdır. Bu detay önemli, çünkü, "Veneziana" albümünü dinlerken bu bilgilerin önemini farketmemek mümkün değil.

Iiro Rantala, Berlin Filarmoni Orkestrasıyla canlı kaydettiği "Veneziana", Thomas Mann'ın "Venedik'te Ölüm" romanına uzanan bir hikâyeye sahip. Daha doğrusu, albümün sonunda dinleyici "Morte a Venezia" ile Mann bağlantısını farkediyor ama şüphesiz albüm özünde "Venedik" algısına yönelik bir anlatı.

Iiro Rantala bunu yaparken, müziğinde, piyanist ve besteci olarak yeteneklerinden kaynaklanan virtüöz bir melodik zenginlik, spektaküler bir renk skalası kullanıyor. Müziklerin içinde neşeli saklambaçlar oluşturuyor, Venedik sokakları gibi sürprizli rif'ler saklıyor, maskeli cümleler kurguluyor. "Vivaldi's Adhd" parçasında Vivaldi'nin mevsimleriyle çağdaş müzikal dürtü arasında illiyet bağı kuruyor, "Morte a Veneziana"da bir klarnet ile bir keman cümlesinin peşinde koşarken barok süslemeler ayağınıza dolanıyor. Her detay dikkatli dinleyicinin kulağında ayrı bir müzikal zevke dönüşüyor.

Iiro Rantala'nın "Veneziana"sı sekiz orijinal eserden oluşan bir albüm ama her eserin alt-üst başlıkları var. ACT firmasının kurucu sahibi Siggi Loch'un Iiro Rantala'ya Venedik şehri hakkında bir müzik yazması için beste siparişi vermesiyle başlayan süreç geçen Şubat Berlin Filarmoni Orkstrası'nın katılımıyla gerçekleşen konserin ardından yayınlanan albümle sonuçlandı.

Konser gerçekleşip albüm yayınlandıktan sonra Avrupa caz çevresi albümle fazla ilgilenmiyor, hatta, eleştirel sesler yükseliyor, tipik bir caz albümü olmaması bu tepkileri doğurmuş olabilir ama bence eleştirenler üzikal tür barajına fazla takılıp Rantala'nın müziğindeki 'sarcasm'ı yeterince görmüyor olabilir.

Üstelik Rantala'nın müziğinde Venedik şehrinin Avrupa sanatı, müziği, edebiyatı ve entelektüel hayatına dair zekice notlar düşmesi "Veneziana" albümünü türler üstü bir başarıya götürüyor.

Yıl biterken gözden kaçmaması gereken bir albüm

Yıl biterken gözden kaçmaması gereken bir albüm daha

Feridun Ertaşkan

Cazkolik.com / 30 Aralık 2023, Cumartesi

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN