Caz James Bond`u tükürüğüyle boğabilir mi?

Ağır sorunlu kişiliklerin şarkılarındaki sözler

Sorunlu sanatçıların müziğiyle nasıl başedeceğiz?

Müzik sitesi Pitchfork editörü Jason Greene son yazısında yukardaki soruyu sormuş. Kastettiği, başta rap müzisyeni XXXTentacion olmak üzere -ki öldürüldü biliyorsunuz-, gitarist Matt Mondaline, Das Racist üyesi Kool D, R. Kelly gibi müzisyenlerin herkesçe bilinen taciz vakaları ve kişiliklerinin bu yanlarının şarkılarındaki sözlere yansıması. Böyle çok müzisyen var. Yazar, müziğin artık tümüyle internet üzerinde dönmeye başlamasıyla bu şarkıları engellemenin pek de mümkün olmadığını, eskiden olsa mağazadan albümü almazdın olur biterdi ama şimdi dinleme sistemleriyle her an karşına çıkabildiğini söylüyor ve müziği satın almayla kiralama arasındaki mülkiyet farkının bizi sorumluluktan uzak tutamayacağını belirtiyor. Yazar bu konuyu iki biçimde ele alıyor, ilki, bu ağır sorunlu kişiliklerin şarkılarındaki sözlerle özellikle küçük yaştaki zihinleri etkilemesi -ki sözler inanın yenir yutulur türden değil-, diğeri müziğin aldığı yeni şekille bireysel olarak üzerindeki hak ve denetleme mekanizmalarımızın tümüyle kontrolümüzün dışına çıkması.

Bergama Belediyesine helâl olsun!

Caz ve hayalgücü

Türkiye’de cazla ilgili bazı şeyler Promete’nin ateşi yeryüzüne indirmesi kadar zor ve inanılmaz geliyor ama oluyor mu? Oluyor! İşte, sevgili Timuçin Şahin’in 4 yıldır Bergama Belediyesiyle beraber yaptığı çalışma. Projenin adı “Bergama Kolektif Hayalgücü Müzik Merkezi”. Yıllardır ABD’de yaşayan bir caz sanatçısının oradan gelip Bergama Belediyesini ikna ederek, üstelik yanında dünyaca ünlü sanatçıları da getirerek, hayatında beki ilk kez cazla ilgili şeyler duyan çoğu çocuk bir grup genci bir hayal çevresinde buluşturmak, onların, ailelerinin, Bergamalıların hayatlarına dokunmak bin konserden, bin albümden daha değerli bir amaç. Dördüncü buluşma 12 ocakta başladı. 4 gün sürecek. Bu buluşmada başta Timuçin Şahin olmak üzere kontrbasçı Matt Pavolka, klasik gitarist Deniz Gülfırat, Anıl Gelenler, kemancı Zehra sak, perküsyonist Eric Monfort, davulcu Lukazs Zyta, elektrik basçı Halil çağlar Serin, elektro akistik müzik bestecisi Mehmet Can Özer, müzik tarihçisi ve radyo programcısı Hülya tunçağ, ses teknisyeni Alp turaç ve piyanist Payam Gül Susanni gibi isimler çocuklarla hayalgücü çalışması yapacaklar. Bu harika oluşumu başlatan sevgili Şahin ve arkadaşlarına buradan selam yolluyorum.

Müzede selfi günü kutlaması?

Müzede selfi gününün tanıtım fotoğrafı bu!

İnsanın delirdiniz mi, ne yapıyorsunuz diyesi geliyor. Başlıktaki mail önüme düştüğü an şaşırtıcı haberlere alışkın zihnim bir üst seviyeye geçti, evet, yanlış okumuyorsunuz, 16 ocak günü ülkemizde ilk kez Kültür Bakanlığınca 300’den fazla müze ve örenyerinde “Müzede Selfi Günü” kutlanacak. Selfi çekiminde rekorlar alt üst olacak. Buna bir ben mi şaşıyorum bilmiyorum ama ne düşüneceğimi bilemedim. Üstelik, selfi gününün hikayesi şöyle, Jay-Z ve Beyonce çiftinin Paris Louvre Müzesi’nde selfi çekmesiyle başlayıp azgınlaşan (onlar popüler demiş) eylem dünyada #MuseumSelfieDay etiketleriyle çılgınlığa dönüşmüş, bizim bakanlığımız da anlaşılan modaya uyuyor. Allah akıl fikir versin diyebilirim ama hiç faydası yok. En karşı çıkan insanları bile müzede selfi çekerken görsem şaşmam, bu öyle bir salgın artık. Bir katkım olsun bari selfi çekimi 13 ocak günü sabah dokuzla akşam beş arası ona göre.

Anthony Braxton`dan caz opera

Braxton`dan caz opera

Cazın büyüklerinden Anthony Braxton ilerleyen yaşına rağmen çalışmayı sürdürüyor. Gelen son haber büyük ustanın “Trillium L” adını verdiği bir opera üzerinde çalıştığı. Haberi okuduğum NYTimes ‘Braxton geçmişi, bugünü ve geleceği besteliyor’ başlığı atmış. İlginçtir, sağlık sorunu olduğundan değil ama sahneleyecek birini bulup bulamayacağı için bestesini sahnede göreceğinden emin değil fakat bitirmeye kararlıymış. Bu opera oldukça ilginç bir tecrübe olacak, umarım sahnelenme imkanı olur, umarız biz de izleriz. Operanın her bölümü değişik aksiyonlar içeriyormuş. Bir bölümü mesela borsa ve hisse senedi kavramlarıyla ilgiliyken bir bölümü gangster fenomenleri, biri fütüristik distopya, bir başkası acımasız yönetim kurulu entrikaları vs. Hiciv, mizah birarada ama hepsi Braxtonvari elbette. Aslında usta daha önce böyle bir çalışma yapmış, ben bilmiyordum, adı yine Trillium ama J olanı, şimdi yapacağı L. Bir sonraki ise X. Braxton’ın operadaki karakter Ashton Downs ile ilgili esprisi de ilginç. James Bond’u tükürüğüyle boğar diyor. İşte, ben de o zaman para kazanabilirim diye ekliyor.

Grammy albümünde caz

Hiç heyecan verici değil...

Grammy’leri düzenleyen kuruluş Recording Academy’nin geleneklerinden biri her yıl aday gösterdiği sanatçıların müziklerinden bir derleme albüm yayınlamasıdır. Bir anlamda, o yılın ödüle değer müziklerin resmi geçidi denebilir. Bu albüm Universal Music Group bünyesindeki Republic Records’dan yayınlanır. Bu yılki albüm duyurusu yapıldı. Denk geldikçe bakıyorum ama haliyle gözlerim hep içinde caz var mı diye arıyor. Cazımsı bir şeyler olsa da içimi soğutacak birileri olmuyor haliyle. Yanda kapağını görüyorsunuz isimler okunuyor mu bilmiyorum ama hepimizin ismini bildiği günümüz pop starları. 22 parçalık bir albüm olmuş. En iyi albüm adaylarından başlıyor envai çeşit pop adaylıklarına kadar çeşitli isimler. Cazımsı diyebileceğimiz -ki aslında sadece biz burada onlara caz diyoruz ABD’de haklı ve doğru olarak pop/traditional pop vs. diyorlar- Tony Bennett ve Diana Krall’ın benim hiç sevmediğim duo albümünden ’S Wonderful var. Şahsen, bu ikisini dinleyeceğime Backstreet Boys’dan Don’t Go Breaking My Heart dinleyerek tahammül sınırlarımı test ederim daha iyi.

Avrupa gazetelerinde caz ne durumda?

Elbette bizden iyiler... Çünkü bizde hiç yok!

Bizim gazetelere caza yer vermedikleri için kızıyoruz ama geçen hafta merak edip ünlü Avrupa gazetelerinin web sitelerini kontrol ettim. Amacım, her biri gündem değiştiren bu etkili gazetelerin caza ne kadar yer verdiklerini görmekti. Web sitelerinde okuduklarım sayfalara basılıyor mu bilmiyorum, onu da söyliyim. İspanyolların El Pais gazetesine baktım, İngilizce versiyonu var okumak sorun değil. El Pais’nin caz içeriği zayıf, bizden farkı yok. İçerik sıklığı bazen ayda bir haber gibi. Son haber David Murray konseriydi. Sonra Le Monde’a baktım. Le Monde daha iyi. Haber sıklığı fena değil ve okuduğum son haber yeni açılan bistrolarda iyi caz çalındığına dair bir haberdi. Bistrolardan birinin adı Le Metro aklınızda olsun, belki denk gelirsiniz. Bir diğer haber Le Jazz et la Salsa idi ve uzmanlık düzeyinde yazılar yayınlanan bir blogu anlatıyordu. Alman Die Welt’e baktım. Haber sıklığı Le Monde’dan iyi. Okuduğum son haber Blue Note kurucusu Alfred Lion hakkındaydı ve haberin ilk paragrafında Lion’un Alman göçmeni olduğunu hatırlatmayı ihmal etmemişlerdi. Bu konuyu sevdim, unutmazsam haftaya diğer ünlü gazeteleri de kontrol ederim.

Vokal, bas piyano dengesi

Günün kârı bu albüm oldu

Avrupa gazetelerinde caz haberleri avına çıkmanın kârı Tricia Evy oldu. “Usawa” kelimesi Swahili dilinde ‘denge’ anlamına geliyormuş. Le Monde’daki haberde tanıtılan latin albümlerinden biri Tricia Evy’nin yeni albümüne dairdi. İsmini bir kez duyup sonra unuttuğum sesi güzel şarkıcılardan. Demek yeni albüm yapmış. “Usawa” onun kaydı. Haberde piyanist Mario Canonge ve basçı Michel Zenino ile iyi bir trio oldukları söyleniyor. Albümü dinlemeye başlayınca uyumlarına ben de şahit oldum. Size de tavsiye ederim. Albüme “Denge” ismi vermenin nedeni bu olsa gerek. Evy’nin sesi güçlü ve kaliteli. Kontrol bende diyenlerden. Caz standartlarını seslendirmiş, bu da özgüveni olduğunu gösteriyor. Standart yorumları giderek daha az kaydediliyor sanki. Fark yaratmak o kadar zor ki ama yine de caz şarkıcılarının bu işi yapmaları önemli. Üçü birlikte iyi hissediyorsa, arkasında iyi bir piyano-bas varsa karar vermesi kolaylaşıyordur. Biz dinleyici için de iyi bir tecrübe. İyi bir kazanç.

Feridun Ertaşkan

Cazkolik.com / 14 Ocak 2019, Pazartesi

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN